FIB-4

FIB-4 er ein berekna parameter basert på ALAT, ASAT, TPK og pasientens alder; FIB-4 = (alder • ASAT)/(TPK • √ALAT). Formelen er opphavleg utleia vha. multippel logistisk regresjon som ein markør for leverfibrose hos pasientar med HIV/HCV-koinfeksjon (1), men er i ettertid også validert for andre pasientgrupper. FIB-4 er ein prognostisk markør for leverrelaterte utfall ved steatotisk leversjukdom (2). På den andre sida er FIB-4 ein unøyaktig markør i pasientgrupper med låg risiko for leversjukdom, med høg andel av falsk positiv FIB-4 når 1,3 vert brukt som cut-off (3). FIB-4 kan brukast som en førstelinjetest til å betra seleksjonen av pasientar til meir spesialiserte andrelinjetester som vibrasjonskontrollert transient elastografi (VCTE) eller Enhanced Liver Fibrosis (ELF) test (norsk bruksnavn: Pt-Leverfibrose) (4).

Mistanke om eller høg risiko for leversjukdom, t.d. ved diabetes mellitus type 2, overvekt, metabolsk syndrom eller høgt alkoholinntak. Risikostratifisering av leverfibrose. Selektering av pasientar til elastografi.

Sjå enkeltanalyttane. FIB-4 bør reknast ut på samtidig tekne prøvar.

Ikkje etablert. Om lag 30 % i ein allmennpopulasjon ser ut til å ha FIB-4 over cut-off.

FIB-4-skåren må vurderast i lys av pretest-sannsynet for avansert leverfibrose. FIB-4 er i utgangspunktet validert for aldersgruppa over 35 år og er ikkje meint for screening av ein allmennpopulasjon (det gjev mange falske positive).

Vaksne mellom 35 og 65 år med FIB-4-skår < 1,3, eller < 2,0 dersom dei er eldre enn 65 år, har låg sannsyn for avansert leverfibrose (høg negativ prediktiv verdi), medan risikoen er auka ved høg FIB-4-skår. Hos pasientar med FIB-4 > 2,67 er risikoen for avansert leverfibrose høg (4).

Analytisk variasjon til FIB-4 avheng av analytisk variasjon til analysane som inngår i formelen, estimert til 3,7 % (5).

Intraindividuell biologisk variasjon er estimert til 13,9 % basert på gjenteke målingar av pasientar med enkeltanalyttar innafor dei respektive referanseområda (5).

Det er naturleg å føresjå at FIB-4-skåren kan vere mindre spesifikk for å predikere leverfibrose dersom trombocyttal, ASAT eller ALAT er påverka av ekstrahepatiske sjukdomar eller akutt leveraffeksjon. Til dømes kan serumtransaminasenivåa vere forhøgde etter intensiv fysisk aktivitet, ved muskel- eller hjarteskade, kronisk hjartesvikt med leverstuvning, alvorleg hypertyreose, mononukleose eller akutte hepatittar. Trombocyttal kan auke ved beinmargssjukdomar som essensiell trombocytose, eller ved jarnmangel eller akutte systemiske infeksjonar. I desse tilfella skal FIB-4-nivået vurderast med aktsemd.